Vind jij het moeilijk om te ontdekken waar jouw grenzen liggen? Merk je vaak achter af dat je spijt hebt omdat je hebt toe gezegd? Raak je hierdoor uit balans, ben je meer gestrest, (over)vermoeider of heb je minder energie dan je zou willen? Herken jij jezelf hierin? Goed moment om er iets aan te gaan doen!
Stel toch eens je grens! Zeg eens wat vaker nee of wees niet bang!
Allemaal goedbedoelde advies die jij vast voorbij hebt horen komen. Maar ja, hoe doe je dat?
Herkennen
Allereerst is het belangrijk om je grens te herkennen.
- Persoonlijk
Grenzen zijn voor iedereen anders, gewoon omdat iedereen weer anders in elkaar steekt. De een vind het fijn om in een kantoortuin te werken en de ander werkt liever met een paar mensen in één ruimte of helemaal alleen.
De één wilt graag weten waar hij/zij aan toe is en werkt het prettigst met duidelijke kaders en regels. Terwijl de ander dit als benauwend ervaart en liever flexibiliteit en vrijheid profileert.
Kortom ga eerst eens na hoe dat voor jou is, welke omgeving werk jij het prettigst, welke manieren hanteer jij? Observeer jezelf.
- Ontdek hoe je grenzen kan voelen
Als je het lastig vindt om je grenzen te voelen, kun je het beste op zoek gaan naar signalen. Door hierbij stil te staan word jij je bewuster van jezelf, leer je van jezelf.
Start eerst eens door terug te kijken op een situatie, vraag jezelf af
- Hoe voelde het toen het je te veel werd?
- Waren er lichamelijke veranderingen zoals druk op de borst? Hoofdpijn?
- Waren er bepaalde emoties, bijvoorbeeld voelde je tranen opkomen? Of werd je zenuwachtig? Geïrriteerd?
- Waren er bepaalde gedachtes? Zoals:
- ‘Ik wil niemand teleurstellen’
- ‘Ik durf het niet’
- ‘Ze vinden mij vast lui/geen teamplayer als ik nee zeg’
- ‘Ik voel mij verantwoordelijk’
- ‘Ik wil niet overkomen als een zeur’
- ‘Hup schouders eronder en door’
Hoewel het niet prettig voelt, zijn deze reacties heel nuttig: je kunt ze gebruiken als waarschuwingssignalen. Zij laten je zien dat je een grens aan het overschrijden bent.
- Waarde achter het grensoverschrijdende gedrag.
Waarom doe jij wat je doet? Vanuit welke gedachte handel jij? Welke waarde schuilt hierachter?
Als de manager vraagt ‘pak jij dit op?’, doe jij dat. Waarom?
- ‘Als iemand iets vraagt dan moet ik dat doen, zeker als diegene hoger in de hiërarchie staat dan ik’ -> WAARDE: respect, samenwerking (hoort), teamplayer.
- ‘Het is egoïstisch om nee te zeggen’-> WAARDE: klaar staan voor de ander, je medemens helpen.
- ‘Doe ik het niet dan maak ik geen kans meer op die promotie’ -> WAARDE: persoonlijke ontwikkeling
De waarde achter je gedrag inzien wil nog niet zeggen dat je het dan rechtvaardigt of dat de manier hoe jij deze waarde hanteert goed voor je is.
Laten we de laatste eens als voorbeeld uitdiepen. Doordat er angst bestaat voor het niet verder kunnen ontwikkelen als je nee zou zeggen tegen je manager doe jij wat je gevraagd wordt. Hierdoor blijf jij jezelf wegcijferen, doe je de rotklussen, verlaag je daarmee je energie, raak je geïrriteerder, ben je minder scherp en kan je fouten maken. Kortom promotie zit er niet meer in.
De vraag is dus hoe kan jij de waarde die erachter schuilt blijven behouden zonder het destructieve gedrag?
Waarde persoonlijke ontwikkeling, kansen op promotie -> onderdeel hiervan is mijn talenten benutten (waar ik goed in ben en wat ik leuk vind om te doen), hiermee hou ik mijn energielevel hoog én presteer ik beter. Dat wil zeggen dat (leren) nee-zeggen hier ook onderdeel van vormt, prioriteiten stellen, focus behouden. Dat houdt echter ook in mijn angst confronteren.
Hier kan ik natuurlijk ook weer een heel hoofdstuk over schrijven, maar voor nu doe ik dat niet, dan wijd ik te veel uit.
Erkennen
Erkennen dat jij ook grenzen hebt is ook onderdeel van dit proces. Je bent mens, toon compassie met jezelf, wees lief voor jezelf.
TIPS:
- Gun jezelf tijd om te oefenen, fietsen is je ook niet in 1 dag gelukt ;-).
- Behoud je geduld met jezelf, ‘ik mag dit moeilijk vinden’.
- Oordeel niet op momenten dat het ‘weer niet gelukt is’, maar zie het als een leermoment. Yep, die heb je nu eenmaal nodig, iets met vallen en opstaan?
- Sta stil bij kleine successen, ‘ik voelde dat ik mijn grens overging’ ‘ik herkende die gedachte’, wees hier trots op en focus je hierop.
Bewaken
Naast het herkennen komt dan nu ook het bewaken.
- Oefen
Je kan nu signalen opmerken, de eerstvolgende keer kan je gaan oefenen. Wees hierin ook weer mild naar jezelf en start met een makkelijke situatie, want nee zeggen is al moeilijk genoeg.
TIPS:
- Win wat tijd voor jezelf, stel je definitieve antwoord uit;
- Ik moet even mijn agenda checken, ik kom er bij je op terug
- Ik zal er over nadenken en laat het je weten
- Stel kaders
- Oké, maar over 5 minuten moet ik weer verder
- Laat mij dit even afmaken en dan kijk ik even met je mee
Een beetje nee zeggen is een goede oefening, zo leer je steeds beter om helemaal nee te zeggen.
- Laat je niet verleiden
Complimenten krijgen is fijn, maar daardoor hoef je niet van je pad af te wijken.
→ Jij weet dit zo goed of jij bent toch altijd zo goed met …., wil je mij even helpen?
TIP: Bedank de ander voor het compliment maar blijf bij je besluit. Die veranderd namelijk niets aan de situatie.
- Help jezelf te herinneren
TIP: Gebruik hiervoor praktische handvaten zoals een post-it op je computer met een betekenisvol woord, zin of plaatje die jou sterkt in het NEE zeggen. Of gebruik je telefoon en zet op verschillende momenten in de week en/of dag een herinnering, zodat deze jou niet laat vergeten je grenzen te blijven bewaken.
Blijf je hier nu tegen aanlopen? Of lukt het je maar niet om de grenzen te (h)erkennen en/of bewaken?
Plan dan een gratis sessie in zodat we samen kunnen kijken naar wat jij nodig hebt!